Έχεις υπολογιστή; Τότε πολλά από τα μεγαλύτερα και καλύτερα
πανεπιστήμια Αμερικής και Αγγλίας απέχουν ελάχιστα κλικ από την οθόνη
σου, προσφέροντας από κανονικά πτυχία, μέχρι σεμινάρια, ταχύρρυθμα
μαθήματα και άλλες υπηρεσίες κατάρτισης μέσω Διαδικτύου.
Τα προγράμματα αυτά, που απαιτούν απλώς να έχεις μια... καλή σύνδεση
στο Διαδίκτυο, μεράκι και γνώσεις αγγλικών, έρχονται να ανατρέψουν τα
δεδομένα στην ανώτατη εκπαίδευση σε όλο τον κόσμο.
Η
ανακοίνωση νέων προγραμμάτων online κατάρτισης έχει γίνει πλέον
ρουτίνα, καθώς ορισμένα από τα πιο ξακουστά πανεπιστήμια, ακόμα και των
ΗΠΑ, που μέχρι πρόσφατα “σνόμπαραν” το Διαδίκτυο, ανακοινώνουν το ένα
μετά το άλλο προγράμματα που απευθύνονται (κυριολεκτικά) σε όλο τον
κόσμο. Οι διοικήσεις των πανεπιστημίων αυτών αναγνωρίζουν ότι σε λίγα
χρόνια είναι πολύ πιθανό ο παραδοσιακός τρόπος φοίτησης να αντιστοιχεί
σε ελάχιστο ποσοστό των φοιτητών αλλά και (κυρίως) των εσόδων τους. Δεν
είναι τυχαίο πως, όπως έγραφαν οι
New York Times, το
University of Virginia
απέλυσε τον Ιούνιο τον πρόεδρό του (απόφαση την οποία ανακάλεσε πάντως
λίγο αργότερα), μεταξύ άλλων διότι ανησυχούσε ότι μένει πίσω στον online
ανταγωνισμό...
Η αφρόκρεμα στο Coursera
Προχθές, περισσότερα από δέκα κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια, μεταξύ
αυτών και το University of Virginia, ανακοίνωσαν τη συμφωνία τους με
την online
πλατφόρμα εκπαίδευσης Coursera, μέσω της οποία θα παρέχουν online μαθήματα και μάλιστα
δωρεάν,
ανοίγοντας τις βαριές πόρτες τους στους πάντες! Τα προγράμματα
απευθύνονται σε άτομα κάθε ηλικίας, από οποιαδήποτε χώρα, για παράδειγμα
σε εργαζόμενους που δεν έχουν χρόνο, χρήματα ή τη δυνατότητα
“κανονικής” φοίτησης.
Πρόκειται για τα επονομαζόμενα
massive open online courses (MOOC, που σημαίνει
μαζικά, ανοιχτά μαθήματα μέσω Διαδικτύου),
τα οποία επιτρέπουν στα πανεπιστήμια να προσεγγίζουν δυνητικά
απεριόριστο κοινό σε όλο τον κόσμο, που διψά για μάθηση και κατάρτιση.
Το μεγάλο “μπαμ” έγινε το φθινόπωρο του 2011, όταν ένα από τα πιο βαριά
ονόματα της παγκόσμιας ανώτατης εκπαίδευσης, το πανεπιστήμιο του
Stanford, προσέφερε ένα δωρεάν online πρόγραμμα με αντικείμενο την τεχνητή νοημοσύνη, στο οποίο εγγράφηκαν
160.000 φοιτητές από
190 χώρες, οι οποίοι έλαβαν στο τέλος, με την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος, σχετικό πιστοποιητικό.
Όλος ο καλός ο κόσμος
Κι άλλα τοπ πανεπιστήμια ακολουθούν την ίδια ρότα. Το περίφημο τεχνολογικό ινστιτούτο της Μασαχουσέτης
(ΜΙΤ), ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβριο το δικό του πρόγραμμα δωρεάν μαθημάτων,
το MITx ενώ ένας καθηγητής του Stanford ξεκίνησε τον περασμένο Ιανουάριο
την πλατφόρμα Udacity
η οποία, όπως και το Coursera, προσφέρει δωρεάν μαθήματα σε συνεργασία
με πανεπιστήμια και καθηγητές. Ένα άλλα κοινό πρόγραμμα είναι αυτό των
πανεπιστημίων
Stanford,
Princeton,
University of Pennsylvania και
University of Michigan, τα οποία, μέσω της Coursera, προσφέρουν αντίστοιχα προγράμματα, ενώ το
Harvard διαθέτει το δικό του εγχείρημα,
το edX σε συνεργασία με το
ΜΙΤ (
δείτε εδώ μία διάλεξη online του Harvard στο πλαίσιο του μαθήματος οικονομικών).
Το Coursera θα προσφέρει περισσότερο από
100 προγράμματα, που αναμένεται να προσελκύσουν εκατομμύρια φοιτητές. Ήδη στα 43 μαθήματα που προσφέρει είναι εγγεγραμμένοι
680.000 σπουδαστές.
Το άλμα στα προσφερόμενα μαθήματα μέσω Διαδικτύου οφείλει πολλά και
στην εξέλιξη της σχετικής τεχνολογίας και στο γρήγορο Ίντερνετ, που
επιτρέπει στα πανεπιστήμια να δημιουργούν πολυμεσικά προγράμματα, με
διαλέξεις, υλικό παρακολούθησης και δυνατότητες ελέγχου και
αξιολόγησης.
Πώς η Στέλλα έγινε Courserian!
Μία από τις φοιτήτριες του Coursera, η 40χρονη
Στέλλα, έκανε χθες την εγγραφή της. Πρώτες εντυπώσεις; Άριστες! Η Στέλλα έκανε αίτηση για το μάθημα “
Εισαγωγή στην Ανορθολογική Συμπεριφορά”, το οποίο προσφέρει το
Πανεπιστήμιο Duke και έχει ως αντικείμενο “
τους
πολλούς τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι συμπεριφέρονται με όχι και
τόσο ορθολογικό τρόπο, και πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε αυτά τα
προβλήματα”. Η περίοδος φοίτησης ξεκινά στις
25 Μαρτίου, έχει διάρκεια
6 εβδομάδων και φόρτο εργασίας
7-10 ώρες εβδομαδιαίως.
“
Το καταπληκτικό είναι ότι η όλη διαδικασία δεν παίρνει πάνω από 3
δευτερόλεπτα από τη στιγμή που θα αποφασίσεις ποιο πρόγραμμα θα κάνεις.
Επίσης, τα έχουν όλα τόσο αναλυτικά, που σε γοητεύει να δεις όλα τα
προγράμματα για να αποφασίσεις: ποιος είναι ο καθηγητής, τι βιβλία έχει
γράψει, σε ένα φιλικό ύφος γραφής που σε κάνει να θέλεις να σπουδάσεις.
Νομίζεις ότι είναι ένα ταξίδι στον ωκεανό της γνώσης...”, μας λέει η Στέλλα.
Αμέσως μόλις έκανε την εγγραφή, έλαβε
δύο email. Το ένα από την Coursera και το άλλο από τον διδάσκοντα. “
Μόλις
έγινες μέλος μιας κοινότητας με εκατοντάδες χιλιάδες φοιτητές, που
κάνουν μαθήματα και αλλάζουν το πρόσωπο της ανώτερης εκπαίδευσης. Στο
Coursera, μπορείς να παρακολουθήσεις μαθήματα από κορυφαία πανεπιστήμια
δωρεάν, από έξοχους καθηγητές, να διαντιδράσεις με φοιτητές από όλο τον
κόσμο... Είσαι πλέον μία Courserian!”, ανέφερε το πρώτο. Στο ίδιο φιλικό, άτυπο στυλ ήταν και το καλωσόρισμα του καθηγητή
Dan Ariely, το οποίο κλείνει με τη φράση: “
Παράλογα Δικός σου!”.
Ο Dan Ariely είναι καθηγητής Ψυχλογίας και Συμπεριφορικής της
Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Duke. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους
επστήμονες στον τομέα του (
δες το βίντεο στο τέλος του κειμένου για μια παρουσίαση - κάλεσμα του ίδιου για το μάθημά του).
Το επόμενο ζήτημα είναι τα πανεπιστήμια αυτά να προσφέρουν κανονικά
πτυχία ή έστω “
διδακτικές μονάδες”
(credits) που θα μετρήσουν σε περίπτωση που ο σπουδαστής αποφασίσει να
ακολουθήσει κάποια στιγμή την παραδοσιακή μέθοδο φοίτησης. Σύμφωνα με
τους ειδικούς, είναι ζήτημα χρόνου να γίνει και αυτό, αλλά τότε ίσως
χρειαστεί να βάλουν οι σπουδαστές το χέρι στην τσέπη - και πάλι όμως με
ένα κλάσμα του κόστους των
20.000 έως 60.000 δολάριων τον χρόνο, που είναι το ύψος των διδάκτρων στα καλά αμερικανικά πανεπιστήμια. Ήδη μάλιστα, το
Πανεπιστήμιο της Washington ανακοίνωσε ότι θα προσφέρει μονάδες από το φθινόπωρο σε όσους παρακολουθήσουν τα online προγράμματά του.
Πτυχίο του LSE από το σπίτι σου!
Στην Αγγλία, ο θεσμός της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης είναι καθιερωμένος εδώ και δεκαετίες. Πλάι στο παραδοσιακό
Open University, προγράμματα που καταλήγουν σε πτυχίο και μεταπτυχιακό κύκλο προσφέρουν ουκ ολίγα πανεπιστήμια,
με κορυφαίο ίσως αυτό του Λονδίνου. Στο πλαίσιο αυτό, το φημισμένο
London School of Economics, που ανήκει στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, παρέχει τη δυνατότητα εξ αποστάσεως απόκτησης
πτυχίου και μεταπτυχιακού σε τομείς όπως οι πολιτικές επιστήμες, τα οικονομικά και η ιστορία.
Τα δίδακτρα είναι ανταγωνιστικά. Το πτυχίο στην Ιστορία π.χ. (
BA in History) μπορεί να ολοκληρωθεί σε διάστημα
3 έως 8 ετών με το συνολικό κόστος των διδάκτρων να είναι
11.000 λίρες
(14.000 ευρώ). Αποτελείται από 12 ενότητες (άρα το κόστος κάθε ενότητας
είναι κάτι λιγότερο από 1.000 λίρες) και στο τέλος του προγράμματος, ο
απόφοιτος έχει στην κατοχή του ένα κανονικότατο πτυχίο από το Royal
Holloway, το οποίο δεν διαφέρει σε τίποτα από τα αντίστοιχα της
παραδοσιακής φοίτησης. Τα χρήματα δεν διαφέρουν τραγικά δηλαδή από το
κόστος φοίτησης στο
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Στα προπτυχιακά προγράμματα του ΕΑΠ, τα δίδακτρα για κάθε μία από τις
12 θεματικές ενότητες είναι
700 ευρώ, δηλαδή
8.400 ευρώ για το σύνολο της φοίτησης.
Στα ελληνικά πανεπιστήμια, δεν υπάρχουν λεφτά ούτε για... χαρτοπετσέτες
Στην Ελλάδα, τα πανεπιστήμια έχουν άλλα, πολύ πιο βασικά προβλήματα και
προκλήσεις να αντιμετωπίσουν, προκειμένου να στραφούν σε αντίστοιχα
προγράμματα. Σε ό,τι αφορά τα δύο μεγάλα πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης,
το
ΑΠΘ δεν παρέχει πρόγραμμα εξ αποστάσεως κατάρτισης,
όπως μας ενημέρωσαν από τη διεύθυνση σπουδών του πανεπιστημίου, παρά
μόνο προγράμματα διά βίου μάθησης, τα οποία απαιτούν φυσική παρουσία. “
Στο
ΑΠΘ τρέχει μία δράση χρηματοδότησης ηλεκτρονικών μαθημάτων. Πρόκειται
για ορισμένα ανοιχτά μαθήματα, των οποίων το υλικό προέρχεται από τις
παραδοσιακές παραδόσεις και είναι διαθέσιμο στον καθένα, αλλά δεν
προσφέρουν κάποιο πιστοποιητικό, παρά μόνον επιμόρφωση. Πιστοποίηση
προσφέρει το πρόγραμμα δια βίου μάθησης, το οποίο όμως απαιτεί φυσική
παρουσία. Η παροχή ολοκληρωμένων προγραμμάτων σπουδών εξ ολοκληρου ή
κατά κύριο λόγο εξ αποτάστασεως απαιτεί υποδομές, ανθρώπινο δυναμικό και
χρηματοδότηση”, εξηγεί η αρμόδια αντιπρύτανης του ΑΠΘ
Σοφία Κουϊδου στους UR.
Το
Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, προσφέρει
προγράμματα εξειδίκευσης με μικρό κόστος. Από εκεί και πέρα, σχολιάζοντας τα προγράμματα του εξωτερικού, ο πρύτανης του πανεπιστημίου
Ι. Χατζηδημητρίου
τονίζει το αυτονόητο: “Απαιτούνται επενδύσεις, υλικοτεχνική υποδομή
δεκάδων χιλιάδων ευρώ. Εμείς, με το κενό αρμοδιοτήτων που υπάρχει από
την 1η Ιουλίου, δεν έχουμε χρήματα ούτε για χαρτοπετσέτες! Για να
προσφέρουμε δε προγράμματα ολοκληρωμένα με δίδακτρα, απαιτείται αλλαγή
του νομοθετικού πλαισίου”.
Πηγή: http://www.unitedreporters.gr